ส่วนที่ 1 พิธีกรรมและความเชื่อในการปลูกบ้านโดยทั่วไป
การทำบุญขึ้นบ้านใหม่
แก้ไขการทำบุญขึ้นบ้านใหม่มีมานานตั้งแต่ครั้งพุทธกาล โดย เอาคติจากวรรณคดีและความเชื่อเพื่อเป็นสิริมงคล ในการทำบุญ ขึ้นบ้านใหม่ จะทำแบบพอเป็นพิธี หรือเป็นพิธีใหญ่ มีทำบุญ เลี้ยงพระก็ได้แล้วแต่ฐานะของผู้เป็นเจ้าของบ้าน การทำแบบพอเป็นพิธีนั้น เมื่อได้ฤกษ์ยามดีที่หาไว้ หัวหน้าครอบครัวก็อัญเชิญพระบูชาประจำบ้าน ไปประดิษฐานไว้ ที่บูชา จุดธูปเทียนบูชา อธิษฐานขอคุณพระคุ้มครองให้ ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข หรือจะนิมนต์พระสักรูปหนึ่ง มา ประพรมน้ าพระพุทธมนต์ตามห้องต่างๆ ก่อนขนของเข้าไปอยู่ ก็ จะสมบูรณ์ยิ่งขึ้น
ส่วนการทำแบบมีเลี้ยงพระ ก็ให้เจริญพระพุทธมนต์ แล้วถวายภัตตาหารหรือเพิ่มการตักบาตร สำหรับการเตรียมการก็ เช่นเดียวกับการทำบุญอื่น ๆ ทั่วไป เช่น มีบาตรที่บรรจุทราย 1 บาตร แป้งและน้ำหอมหรือน้ำอบ นำมาตั้งที่บูชา พิธีเริ่มเมื่อพระสงฆ์มาพร้อม หัวหน้าครอบครัวจุดธูป เทียนรับศีล พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ หากมีตักบาตร เมื่อ พระสงฆ์สวดถึงบท “พาหุ ฯ”
ให้ตักบาตรแล้วถวายอาหาร ถวายเครื่อง ไทยธรรม กรวดน้ำ ฟังพระสงฆ์อนุโมทนา ต่อจากนั้นทุกคนใน พิธีเจ้ารับพรมน้ำมนต์จากพระสงฆ์ผู้เป็นประธาน ขณะนั้น พระสงฆ์อื่นจะเจริญมงคลคาถา เสร็จแล้วให้ใครสัก 2 คน ช่วย อุ้มบาตรน้ำมนต์และบาตรทรายพร้อมแป้งกระแจะส าหรับเจิม นำหน้าพระสงฆ์ 1 รูป ไปพรมน้ำมนต์ตามห้องต่าง ๆ ถ้า มีการเจิมประตูบ้าน ก็นิมนต์พระท่านให้ทำในโอกาสนี้ก่อนจะ โปรยทรายรอบบริเวณพื้นบ้าน ถือเป็นมงคลว่า เป็นทรายเงิน ทรายทอง ให้อยู่เย็นเป็นสุข ขับไล่ภูตผีปีศาจ ถือเป็นอันเสร็จ พิธี...แล
ตำราขึ้นบ้านใหม่
แก้ไขสิทธิการิยะ ถ้าแรกขึ้นบ้านใหม่ท่านให้ขึ้นในวันพุธ วัน พฤหัสฯ และวันศุกร์ ดีนักแล และให้เป็นไปหรือละเว้นตามทิศ ดังนี้
- ขึ้นทิศบูรพา ทิศตะวันออก จะเป็นความกัน
- ขึ้นทิศอาคเนย์ ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ จะตายเร็ว
- ขึ้นทิศทักษิณ ทิศใต้ จะเสียของ
- ขึ้นทิศหรดี ทิศตะวันตกเฉียงใต้ จะได้ลาภ
- ขึ้นทิศปัจจิม ทิศตะวันตก จะเจ็บไข้
- ขึ้นทิศพายัพ ทิศตะวันตกเฉียงเหนือจะสุขเกษมมีโชคดี
- ขึ้นทิศอุดร ทิศเหนือ จะมีลูกมาก รักลูก
- ขึ้นทิศอีสาน ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ จะมีข้าวของมากมาย
ปลูกเรือนตามวัน
แก้ไข- ปลูกวันอาทิตย์ จะเกิดทุกข์อุบาทว์
- ปลูกวันจันทร์ ทำได้สองเดือนจะได้ผ้าผ่อนและสิ่งของ
- ปลูกวันอังคาร ทำแล้วสามวันจะเจ็บไข้หรือไฟไหม้
- ปลูกวันพุธ จะได้ลาภและผ้าผ่อนอันดี
- ปลูกวันพฤหัสบดี เกิดสุขสำราญทำแล้วห้าเดือนจะได้ลาภ
- ปลูกวันศุกร์ ความทุกข์สุขก้ำกึ่ง หลังสามเดือนได้ลาภเล็กน้อย
- ปลูกวันเสาร์ จะเกิดพยาธิเลือดตกยามออก ทำเสร็จแล้วสี่เดือนจะยากลำบาก
พิธียกเสาเอก
แก้ไขการปลูกบ้านเรือนควรปรึกษาโหราจารย์ หาวันเวลาที่ เป็นสิริมงคล ต้องจัดเตรียมเครื่องบูชาเสาไว้ให้พร้อม ในวันที่ยก เสาให้เตรียมไว้ให้พร้อมและกล่าวเซ่นไหว้ หรือขอซื้อจากเจ้าที่ เจ้าทาง หรือแม่พระธรณี เป็นพิธี ตลอดจนบอกพระภูมิเจ้าที่ เตรียมเครื่องบัดพลี มีต้นกล้วยไว้มัดยอดเสาเอก ซึ่งอาจต้องให้ พระสงฆ์ผู้ทรงศีลแลชำนาญทางไสยศาสตร์ ลงยันต์นำแผ่นทอง หรือผ้าแดงมาผูกติดปลายเสา สำหรับผู้ที่ผูกนั้นจะเลือกสีตามวัน เกิดของเจ้าบ้านก็ได้ ครั้นได้ฤกษ์ให้เจิมเสาประพรมน้ำมนต์แล้ว เอายันต์ปิดหัวเสา พอได้เวลาก็ลั่นฆ้องตีกลองเคาะระฆัง หรือจะ โห่ 3 ลา แล้วช่วยกันยกเสาตั้งตรง ข้อสำคัญที่สุดนั้นเสาเอกหรือ เสาขวัญต้องยกให้ตรงฤกษ์ที่หมอดูให้มา ตามจารีตประเพณีมีมา แต่โบราณก็กล่าวสืบกันมา ดังพรรณามาฉะนี้แล
ของใช้ในพิธี
แก้ไข- จัดโต๊ะหมู่บูชา 1 ชุด พร้อมเครื่องสักการะ (ถ้าประสงค์)
- จตุปัจจัยไทยธรรมถวายพระ 1 ชุด (กรณีนิมนต์พระมาประพรมน้ำมนต์ที่หลุม และเจริญชัยมงคลคาถา)
- เครื่องบูชาฤกษ์หรือสังเวยเทวดา (จัดย่อส่วนก็ได้ดูพิธีวางศิลาฤกษ์)
- ใบทอง นาก เงิน อย่างละ 3 ใบ
- เหรียญทอง เงิน อย่างละ 9 เหรียญ
- ทรายเสก 1 ขัน
- น้ำมนต์ 1 ขัน (พร้อมกำหญ้าคา 1 กำ)
- ด้ายสายสิญจน์ 1 ม้วนเล็ก
- ทองคำเปลว 3 แผ่น
- ผ้าแพรสีแดง ห่มเสา หรือผ้าขาวม้า 1 ผืน (หรือผ้าสำหรับทำ เครื่องหมายที่ต้องการ)
- หน่อกล้วย อ้อย อย่างละ 1 หน่อ
- ไม้มงคล 9 ชนิด (ถ้าประสงค์)
- แผ่นทอง นาก เงิน อย่างละ 1 แผ่น
- ข้าวตอกดอกไม้ 1 ขัน
ลำดับพิธี
แก้ไข- วางสายสิญจน์เริ่มจากโต๊ะบูชาไปโต๊ะสังเวยขวาบริเวณสถานที่ก่อสร้างเข้าสู่เสาเอก (ก่อนเวลาฤกษ์ พอสมควร)
- เจ้าภาพจุดเทียนธูปที่โต๊ะหมู่บูชา อธิษฐานเพื่อเกิดสิริมงคลกราบพระ
- จุดเทียนธูปที่โต๊ะสังเวย บูชาเทวดาให้คุ้มครองพิธีกร
- กล่าวสังเวยเทวดาเจ้าภาพ
- ดอกไม้มงคล 9 ชนิด (ถ้ามี)
- วางแผ่นทอง นาก เงินในหลุมเสาเอก (ถ้ามี)
- นำใบทอง นาก เงิน และเหรียญทอง เงิน ลงก้นหลุมแล้วนิมนต์พระสงฆ์ประพรมน้ำมนต์ โปรย ทรายเสกที่ หลุมเสา
หลุมเสา
แก้ไข- เจิมและปิดทองเสาเอก
- ผูกหน่อกล้วย อ้อย และผ้าสีแดงหรือผ้าขาวม้าที่เสาเอก
- ถือด้ายสายสิญจน์พร้อมทั้งญาติมิตรผู้ร่วมพิธี ช่าง
- ช่วยกันยกเสาเอก จนตั้งเรียบร้อย (ขณะยกเสานั้นพระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา) (ถ้ามี) เจ้าภาพ
- โปรยข้าวตอกดอกไม้ลงหลุมเสาเอก พร้อมทั้งญาติมิตรผู้ร่วมพิธี เสร็จพิธี
หมายเหตุ
แก้ไข- ถ้ายกเสาเอกในเดือนอ้าย ยี่ สาม เสาเอก อยู่ทิศอีสาน
- ถ้ายกเสาเอกในเดือน 4 - 5 - 6 เสาเอก อยู่ทิศอาคเนย์
- ถ้ายกเสาเอกในเดือน 7 - 8 - 9 เสาเอก อยู่ทิศหรดี
- ถ้ายกเสาเอกในเดือน 10 - 11 - 12 เสาเอก อยู่ทิศพายัพ
- เมื่อธูปที่โต๊ะสังเวยไหม้หมดดอก ให้ลาเครื่องสังเวยได้ว่า “เสสัง มังคะลัง ยาจามิ”
- หน่อกล้วย อ้อย เมื่อช่างเอาลงจากเสาแล้ว ให้นำไปปลูกไว้ในที่ต้องการ เพื่อเสี่ยงทายว่าจะงอกงาม เพียงใด
- ถ้าจัดโต๊ะสังเวยไม่ได้ จะจัดเป็นสำรับบูชาพระภูมิเจ้าที่ธรรมดาก็ได้และสิ่งประกอบอื่น ๆ ก็เลือก เอาเท่าที่จำเป็นและหาได้ง่าย
- ในบางพื้นที่ อาจจะใช้เครื่องสักการะที่แตกต่างไปจากที่ระบุไว้ในหนังสือนี้ ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับเจ้าพิธีหรือความเชื่อตามประเพณีของท้องถิ่นที่สืบต่อกันมา
ปลูกบ้านตามเดือน
แก้ไข- เดือนอ้าย (ธ.ค) ได้เมื่อสมุทรโฆษถูกวิทยาธรฉกพระขรรค์ ทำการไม่ดี
- เดือนยี่ (ม.ค) ได้เมื่อพระรามเกิดทำการดี
- เดือนสาม (ก.พ) ได้เมื่อพระรามกลืนยาพิษ ทำการไม่ดีแล
- เดือนสี่ (มี.ค) ได้เมื่อพระสมุทรโฆษได้นางพินทุมดีทำการดี
- เดือนห้า (เม.ย) ถึงกาลโจรฆ่าพราหณ์ ไม่ดีแน่
- เดือนหก (พ.ค) ตกพระเจ้าเสด็จอุบัติเหตุ ทำการดีทุกวัน
- เดือนเจ็ด (มิ.ย) พระนาราย์ปราบยักษ์ อย่าทำจะดีกว่า
- เดือนแปด (ก.ค) ราพณาสูรต้องโมกขศักดิ์พระราม ไม่ดี
- เดือนเก้า (ส.ค) ตกพระจันทร์กุมารเกิด ทำการทุกอย่างดีนักแล
- เดือนสิบ (ก.ย) ตกได้เมื่ออภิเษกพระอินทร์ พักไว้ก่อนอย่าทำ
- เดือนสิบเอ็ด (ต.ค) ได้เมื่อพระรามข้ามทะเล ไม่ดีอย่าทำ
- เดือนสิบสอง (พ.ย) ได้เมื่อพระยาจักรพรรดิเกิด ทำการดีนักแล
ข้อห้าม!เกี่ยวกับบ้าน
แก้ไข- ห้ามมิให้ทำขื่อใหญ่กว่าเสาบ้าน
- ห้ามมิให้ทำแหวกช่องกลางที่นอน
- ห้ามมิให้ทำเรือนคร่อมต้นไม้
- ไม่ควรสร้างบ้านแบบรูปศาลพระภูมิ มี 2 ห้อง มีฝา 1 ห้องไม่มีฝา 1 ห้อง
- ไม่ควรสร้างบ้านที่มีระเบียง 4 ด้านเหมือนศาลาการเปรียญ
- ห้ามปลูกบ้านขวางตะวัน
- ห้ามปลูกเรือนขวางคลอง
- ห้ามทำเรือนมี 4 จั่ว
- เรือนหลังหนึ่งห้ามทำประตู 4 แห่ง หน้าต่าง 9 แห่งประตูไม่อยู่กลางบ้าน
- จำนวนบันไดห้ามใช้จำนวนขั้นคู่
- บันไดไม่ลงทางทิศตะวันตก
- ไม่หันหัวเตียงไปทางทิศตะวันตก
- ไม่นอนขวางกระดาน
- ไม่ทำน้ำพุไหลเข้าตัวเรือน
- ไม่ทำทางลอดใต้ห้องส้วม
- ไม่ทำอาคารพักอาศัยเป็นรูปตัว“ที”
- ไม่ทำเรือนทะลุหน้าตลอดหลัง ถือเป็นเรือน“อกแตก”
- ไม่ทำภูเขาไฟจำลองไว้ในบ้าน
- ไม่ทำทางเข้าออกคู่ไว้ตอนมุมของที่ดินที่ทางสามแพรกหรือสี่แยก
- ห้ามใช้ช่อฟ้า ใบระกา เครื่องวัด เครื่องหลวง เป็นส่วนประกอบของบ้าน
- ห้ามปลูกเรือนคร่อมตอ
- ห้ามตั้งศาลพระภูมิใต้เงาเรือน
- ห้ามทำบันไดเวียนซ้ายขาขึ้น
- ห้ามมีสัตว์ตกตายในหลุมตอฆ่อ
การปลูกต้นไม้บริเวณบ้าน
แก้ไขการปลูกต้นไม้บริเวณบ้าน ตามหลักโหราศาสตร์สิทธิการิยะ ผู้ใดจะสร้างบ้านให้อยู่เย็นเป็นมงคลกับตนเอง ให้ปลูกต้นไม้ ดังนี้
- ทิศตะวันออก ปลูกไม้ไผ่หรือต้นกุ่มหรือต้นมะพร้าว ไข้ร้ายมิพบพาน
- ทิศตะวันออกเฉียงใต้ ปลูกต้นสารภีหรือต้นยอกันจัญไรดีนัก
- ทิศใต้ ปลูกต้นมะม่วงหรือต้นมะพลับอายุยืนดี
- ทิศตะวันตกเฉียงใต้ ปลูกต้นพิกุล ราชพฤกษ์ขนุน สะเดา กันโทษดีแท้
- ทิศตะวันตก ปลูกต้นมะขาม มะยมกันผีกันขึ้นความ
- ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ปลูกต้นมะกรูด รูดผีสางนางไม้
- ทิศเหนือ ปลูกต้นพุทราหรือต้นหัวว่านกันอาคม มีมนต์คุณ
- ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ปลูกต้นทุเรียนและขุดบ่อคงไว้ กันศัตรูมีชัย
ต้นไม้ที่ห้ามปลูกไว้ภายในบริเวณบ้าน!
แก้ไข- ต้นโพธิ์ เพราะเป็นต้นไม้ประจำวัดวาอารามเท่านั้น
- ต้นไทร เพราะเป็นต้นไม้ใหญ่เกินไป รากอาจเป็นอันตรายกับฐานบ้าน
- ต้นตะเคียน เพราะเป็นต้นไม้ที่เชื่อว่าผีนางอายนางไม้สิงอยู่
- ต้นดอกทอง เพราะเป็นลางร้าย ทำให้คนในบ้านผิดประเวณีกัน
- ต้นยาง เพราะเป็นต้นไม้ที่คนโบราณนำไปทำหีบศพ
ทั้งนี้ให้พิจารณาดูว่า ต้นไม้หรือกอไม้ใดมีชื่อเรียกไม่เป็น มงคล ก็ห้ามนำมาปลูก เช่น ต้นโศก ต้นระกำ ต้นหวาย กอไผ่ รวก ต้นจำปาจำปี เป็นต้น
ความรู้เผยแพร่เพื่อประชาชน
แก้ไข |
แบบบ้านฟรี โครงการบ้านเพื่อประชาชน |