ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาบาลีสำหรับผู้เริ่มต้น/บทที่ 3"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Prachya.boonkwan (คุย | ส่วนร่วม)
สร้างหน้าใหม่: == คำศัพท์ == <table> <tr> <td>ratha</td> <td><u>รถ</u>, พาหนะ, <u>รถ</u>ศึก</td> </tr> <tr> <td>pā...
(ไม่แตกต่าง)

รุ่นแก้ไขเมื่อ 22:08, 26 เมษายน 2551

คำศัพท์

ratha รถ, พาหนะ, รถศึก
pāda เท้า (บาท)
sāvaka สาวก, ลูกศิษย์
assa ม้า (อัศวะ ในภาษาสันสกฤต)
pāsāṇa หิน, ก้อนหิน
cora โจร
sakaṭa เกวียน
magga เส้นทาง (มรรค ในภาษาสันกฤต)
samaṇa สมณะ, พระสงฆ์
miga กวาง (มฤค ในภาษาสันสกฤต)
kakaca เลื่อย
paṇḍita บัณฑิต, ผู้ฉลาด
hattha หัตถ์, มือ
dīpa ตะเกียง (ประทีป), เกาะ
sagga สวรรค์ (ภาษาสันกฤต)
sara ศร (ภาษาสันสกฤต)
khagga ดาบ (พระขรรค์)

การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วย -a

การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วย -a ให้ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือของกริยา มีหลักการดังนี้

  • ถ้าต้องการให้เป็นเอกพจน์ ให้เติม -ena ที่ท้ายต้นเค้าคำนาม
  • ถ้าต้องการให้เป็นพหูพจน์ ให้เติม -ehi ที่ท้ายต้นเค้าคำนาม
    • ในภาษาบาลีโบราณ จะใช้ -ebhi แทน -ehi

โดยทั่วไปจะนิยมแปลคำนามที่ผันแบบนี้ว่า "ด้วย/โดย/กับ"

เอกพจน์:

  1. nara + ena = narena
  2. mātula + ena = mātulena
  3. kassaka + ena = kassakena

พหูพจน์:

  1. nara + ehi = narehi
  2. mātula + ehi = mātulehi
  3. kassaka + ehi = kassakehi

โดยทั่วไปแล้วจะใช้บุพบท saddhiṃ หรือ saha (แปลว่า "พร้อมด้วย, พร้อมกับ") คู่กับคำนามที่ผันแบบนี้ ทั้งนี้จะไม่ใช้คำบุพบทนี้กับสิ่งของ

รูปแบบประโยค

ประโยคในภาษาบาลีจะเรียงเป็น ประธาน + เครื่องมือ + กรรม + กริยา (S Inst O V) เช่น

เอกพจน์:

  1. Samaṇo narena saddhiṃ gāmaṃ gacchati. = พระสงฆ์ไปยังหมู่บ้านพร้อมกับผู้ชาย
  2. Putto mātulena saha candaṃ passati. = บุตรมองดูพระจันทร์พร้อมกับลุง
  3. Kassako kakacena rukkhaṃ chindati. = ชาวนาตัดต้นไม้ด้วยเลื่อย

พหูพจน์:

  1. Samaṇā narehi saddhiṃ gāmaṃ gacchanti. = หมู่พระสงฆ์ไปยังหมู่บ้านพร้อมด้วยพวกผู้ชาย
  2. Puttā mātulehi saha candaṃ passanti. พวกบุตรมองดูพระจันทร์พร้อมกับพวกลุง
  3. Kassakā kakacehi rukkhe chindanti. = พวกชาวนาตัดต้นไม้ทั้งหลายด้วยเลื่อยทั้งหลาย

แบบฝึกหัด

จงแปลเป็นภาษาไทย

  1. Buddho sāvakehi saddhiṃ vihāraṃ gacchati.
  2. Puriso puttena saha dīpaṃ dhāvati.
  3. Kassako sarena sigālaṃ vijjhati.
  4. Brāhmaṇā mātulena saha pabbataṃ āruhanti.
  5. Puttā pādehi kukkure paharanti.
  6. Mātulo puttehi saddhiṃ rathena gāmaṃ āgacchati.
  7. Kumārā hatthehi patte āharanti.
  8. Coro maggena assaṃ harati.
  9. Kassako āvāṭaṃ oruhati.
  10. Bhūpālā paṇḍitehi saha samaṇe passanti.
  11. Paṇḍito bhūpālena saha Tathāgataṃ vandati.
  12. Puttā sahāyena saddhiṃ odanaṃ bhuñjanti.
  13. Vāṇijo pāsāṇena migaṃ paharati.
  14. Sunakhā pādehi āvāṭe khaṇanti.
  15. Brāhmaṇo puttena saha suriyaṃ vandati.
  16. Kassako soṇehi saddhiṃ rukkhe rakkhati.
  17. Sugato sāvakehi saha vihāraṃ āgacchati.
  18. Yācako pattena bhattaṃ āharati.
  19. Paṇḍitā saggaṃ gacchanti.
  20. Kumārā assehi saddhiṃ gāmaṃ dhāvanti.
  21. Coro khaggena naraṃ paharati.
  22. Vānijo sakaṭena dīpe āharati.
  23. Assā maggena dhāvanti.
  24. Sigālā migehi saddhiṃ pabbataṃ dhāvanti.
  25. Bhūpālo paṇḍitena saha manusse rakkhati.

จงแปลเป็นภาษาบาลี

  1. พระสงฆ์เห็นพระพุทธเจ้าพร้อมกับมิตรของพระองค์
  2. เหล่าพระสงฆ์ไปยังวิหารพร้อมกับพระพุทธองค์
  3. ม้าวิ่งไปยังภูเขาพร้อมกับสุนัขทั้งหลาย
  4. เด็กผู้ชายทุบตะเกียงด้วยก้อนหิน
  5. เหล่าพ่อค้ายิงกวางด้วยลูกธนูทั้งหลาย
  6. พวกชาวนาปลูกเมล็ดทั้งหลายด้วยมือทั้งหลาย
  7. พวกเด็กผู้ชายไปยังวิหารด้วยรถพร้อมกับพวกลุง
  8. พราหมณ์หุงข้าวพร้อมกับเพื่อน
  9. พระราชาปกป้องเกาะด้วยบัณฑิตทั้งหลาย
  10. เหล่าพระราชากราบเหล่าพระสงฆ์พร้อมกับพระราชบุตรทั้งหลาย
  11. เหล่าขโมยนำม้าทั้งหลายไปยังเกาะ
  12. เหล่าสาวกปีนภูเขาทั้งหลายไปพร้อมกับพวกผู้ชาย
  13. พวกพ่อค้าตัดต้นไม้ทั้งหลายพร้อมกับเหล่าชาวนา
  14. ขอทานปลูกเมล็ดพร้อมกับเพื่อน
  15. พราหมณ์ทุบตีม้าด้วยดาบ
  16. บุตรนำข้าวมาด้วยถ้วย
  17. เหล่าเด็กผู้ชายวิ่งไปยังภูเขาพร้อมกับสุนัขทั้งหลาย
  18. เหล่าพ่อค้ามายังหมู่บ้านด้วยเกวียนทั้งหลายพร้อมกับพวกชาวนา
  19. พวกลุงมายังวิหารด้วยรถทั้งหลายพร้อมกับพวกลูกชาย
  20. หมาไนทั้งหลายวิ่งไปยังภูเขาด้วยถนน
  21. พวกสุนัขขุดหลุมปลูกเมล็ดทั้งหลายด้วยเท้าทั้งหลาย
  22. ผู้ชายนำเลื่อยมาด้วยมือ
  23. เหล่าสมณะไปยังสวรรค์
  24. พระพุทธเจ้าเสด็จมายังหมู่บ้านพร้อมด้วยเหล่าสาวก