ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาบาลีสำหรับผู้เริ่มต้น/บทที่ 3"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
สร้างหน้าใหม่: == คำศัพท์ == <table> <tr> <td>ratha</td> <td><u>รถ</u>, พาหนะ, <u>รถ</u>ศึก</td> </tr> <tr> <td>pā... |
(ไม่แตกต่าง)
|
รุ่นแก้ไขเมื่อ 22:08, 26 เมษายน 2551
คำศัพท์
ratha | รถ, พาหนะ, รถศึก |
pāda | เท้า (บาท) |
sāvaka | สาวก, ลูกศิษย์ |
assa | ม้า (อัศวะ ในภาษาสันสกฤต) |
pāsāṇa | หิน, ก้อนหิน |
cora | โจร |
sakaṭa | เกวียน |
magga | เส้นทาง (มรรค ในภาษาสันกฤต) |
samaṇa | สมณะ, พระสงฆ์ |
miga | กวาง (มฤค ในภาษาสันสกฤต) |
kakaca | เลื่อย |
paṇḍita | บัณฑิต, ผู้ฉลาด |
hattha | หัตถ์, มือ |
dīpa | ตะเกียง (ประทีป), เกาะ |
sagga | สวรรค์ (ภาษาสันกฤต) |
sara | ศร (ภาษาสันสกฤต) |
khagga | ดาบ (พระขรรค์) |
การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วย -a
การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วย -a ให้ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือของกริยา มีหลักการดังนี้
- ถ้าต้องการให้เป็นเอกพจน์ ให้เติม -ena ที่ท้ายต้นเค้าคำนาม
- ถ้าต้องการให้เป็นพหูพจน์ ให้เติม -ehi ที่ท้ายต้นเค้าคำนาม
- ในภาษาบาลีโบราณ จะใช้ -ebhi แทน -ehi
โดยทั่วไปจะนิยมแปลคำนามที่ผันแบบนี้ว่า "ด้วย/โดย/กับ"
เอกพจน์:
- nara + ena = narena
- mātula + ena = mātulena
- kassaka + ena = kassakena
พหูพจน์:
- nara + ehi = narehi
- mātula + ehi = mātulehi
- kassaka + ehi = kassakehi
โดยทั่วไปแล้วจะใช้บุพบท saddhiṃ หรือ saha (แปลว่า "พร้อมด้วย, พร้อมกับ") คู่กับคำนามที่ผันแบบนี้ ทั้งนี้จะไม่ใช้คำบุพบทนี้กับสิ่งของ
รูปแบบประโยค
ประโยคในภาษาบาลีจะเรียงเป็น ประธาน + เครื่องมือ + กรรม + กริยา (S Inst O V) เช่น
เอกพจน์:
- Samaṇo narena saddhiṃ gāmaṃ gacchati. = พระสงฆ์ไปยังหมู่บ้านพร้อมกับผู้ชาย
- Putto mātulena saha candaṃ passati. = บุตรมองดูพระจันทร์พร้อมกับลุง
- Kassako kakacena rukkhaṃ chindati. = ชาวนาตัดต้นไม้ด้วยเลื่อย
พหูพจน์:
- Samaṇā narehi saddhiṃ gāmaṃ gacchanti. = หมู่พระสงฆ์ไปยังหมู่บ้านพร้อมด้วยพวกผู้ชาย
- Puttā mātulehi saha candaṃ passanti. พวกบุตรมองดูพระจันทร์พร้อมกับพวกลุง
- Kassakā kakacehi rukkhe chindanti. = พวกชาวนาตัดต้นไม้ทั้งหลายด้วยเลื่อยทั้งหลาย
แบบฝึกหัด
จงแปลเป็นภาษาไทย
- Buddho sāvakehi saddhiṃ vihāraṃ gacchati.
- Puriso puttena saha dīpaṃ dhāvati.
- Kassako sarena sigālaṃ vijjhati.
- Brāhmaṇā mātulena saha pabbataṃ āruhanti.
- Puttā pādehi kukkure paharanti.
- Mātulo puttehi saddhiṃ rathena gāmaṃ āgacchati.
- Kumārā hatthehi patte āharanti.
- Coro maggena assaṃ harati.
- Kassako āvāṭaṃ oruhati.
- Bhūpālā paṇḍitehi saha samaṇe passanti.
- Paṇḍito bhūpālena saha Tathāgataṃ vandati.
- Puttā sahāyena saddhiṃ odanaṃ bhuñjanti.
- Vāṇijo pāsāṇena migaṃ paharati.
- Sunakhā pādehi āvāṭe khaṇanti.
- Brāhmaṇo puttena saha suriyaṃ vandati.
- Kassako soṇehi saddhiṃ rukkhe rakkhati.
- Sugato sāvakehi saha vihāraṃ āgacchati.
- Yācako pattena bhattaṃ āharati.
- Paṇḍitā saggaṃ gacchanti.
- Kumārā assehi saddhiṃ gāmaṃ dhāvanti.
- Coro khaggena naraṃ paharati.
- Vānijo sakaṭena dīpe āharati.
- Assā maggena dhāvanti.
- Sigālā migehi saddhiṃ pabbataṃ dhāvanti.
- Bhūpālo paṇḍitena saha manusse rakkhati.
จงแปลเป็นภาษาบาลี
- พระสงฆ์เห็นพระพุทธเจ้าพร้อมกับมิตรของพระองค์
- เหล่าพระสงฆ์ไปยังวิหารพร้อมกับพระพุทธองค์
- ม้าวิ่งไปยังภูเขาพร้อมกับสุนัขทั้งหลาย
- เด็กผู้ชายทุบตะเกียงด้วยก้อนหิน
- เหล่าพ่อค้ายิงกวางด้วยลูกธนูทั้งหลาย
- พวกชาวนาปลูกเมล็ดทั้งหลายด้วยมือทั้งหลาย
- พวกเด็กผู้ชายไปยังวิหารด้วยรถพร้อมกับพวกลุง
- พราหมณ์หุงข้าวพร้อมกับเพื่อน
- พระราชาปกป้องเกาะด้วยบัณฑิตทั้งหลาย
- เหล่าพระราชากราบเหล่าพระสงฆ์พร้อมกับพระราชบุตรทั้งหลาย
- เหล่าขโมยนำม้าทั้งหลายไปยังเกาะ
- เหล่าสาวกปีนภูเขาทั้งหลายไปพร้อมกับพวกผู้ชาย
- พวกพ่อค้าตัดต้นไม้ทั้งหลายพร้อมกับเหล่าชาวนา
- ขอทานปลูกเมล็ดพร้อมกับเพื่อน
- พราหมณ์ทุบตีม้าด้วยดาบ
- บุตรนำข้าวมาด้วยถ้วย
- เหล่าเด็กผู้ชายวิ่งไปยังภูเขาพร้อมกับสุนัขทั้งหลาย
- เหล่าพ่อค้ามายังหมู่บ้านด้วยเกวียนทั้งหลายพร้อมกับพวกชาวนา
- พวกลุงมายังวิหารด้วยรถทั้งหลายพร้อมกับพวกลูกชาย
- หมาไนทั้งหลายวิ่งไปยังภูเขาด้วยถนน
- พวกสุนัขขุดหลุมปลูกเมล็ดทั้งหลายด้วยเท้าทั้งหลาย
- ผู้ชายนำเลื่อยมาด้วยมือ
- เหล่าสมณะไปยังสวรรค์
- พระพุทธเจ้าเสด็จมายังหมู่บ้านพร้อมด้วยเหล่าสาวก