ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาบาลีสำหรับผู้เริ่มต้น/บทที่ 2"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัดที่ 63:
|}
== การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วยเสียง
การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วย -a ให้ทำหน้าที่เป็น<u>กรรมตรง</u>ของประโยค มีหลักการดังนี้▼
คำนามที่ทำหน้าที่เป็นกรรมตรงหรือผู้ถูกกระทำโดยตรงของประโยค เรียกว่า {{w|การก|กรรมการก}} (accusative case) ในภาษาบาลีเรียกว่า '''ทุติยา''' หรือการผันคำนามลำดับที่สอง ประโยค ''ฉันกิน<u>ข้าว</u>'' คำว่าข้าวทำหน้าที่เป็นกรรมตรง ส่วนประโยค ''แม่ให้<u>ขนม</u>แก่<u>น้อง</u>'' คำว่าขนมทำหน้าที่เป็นกรรมตรง ส่วน "น้อง" ทำหน้าที่เป็นกรรมรอง ซึ่งจะมีในบทถัดไป
|}▼
▲การผันคำนามเพศชายที่ลงท้ายด้วยเสียง อะ (-a)
เมื่อแปลจะมีความหมายว่า "ซึ่ง..." (หรือ "สู่...", "ยัง..." เมื่อแสดงจุดหมายปลายทาง) ซึ่งบางครั้งสามารถละไว้ไม่เขียนได้โดยที่ยังเข้าใจความหมายอยู่
|}▼
{|class="wikitable" style="text-align: center;"
! ต้นเค้าคำนาม + รูปผัน || || colspan="2" | กรรมตรง เอกพจน์
▲: 2. ถ้าต้องการให้เป็นพหูพจน์ ให้เติม -e ที่ท้ายต้นเค้าคำนาม
| นร + '''-ํ'''<br/>(nara + -ṃ) || → || style="background: #FFFF99" | '''นรํ'''<br/>(naraṃ) || ซึ่งคน, ซึ่งผู้ชาย
| มาตุล + '''-ํ'''<br/>(mātula + -ṃ) || → || style="background: #FFFF99" | '''มาตุลํ'''<br/>(mātulaṃ) || ซึ่งลุง
|-
| กสฺสก + '''-ํ'''<br/>(kassaka + -ṃ) || → || style="background: #FFFF99" | '''กสฺสกํ'''<br/>(kassakaṃ) || ซึ่งชาวนา
|-
! ต้นเค้าคำนาม + รูปผัน || || colspan="2" | กรรมตรง พหูพจน์
|-
| นร + '''เ-'''<br/>(nara + -e) || → || style="background: #FFFF99" | '''นเร'''<br/>(nare) || ซึ่งคนทั้งหลาย, ซึ่งเหล่าผู้ชาย
|-
| มาตุล + '''เ-'''<br/>(mātula + -e) || → || style="background: #FFFF99" | '''มาตุเล'''<br/>(mātule) || ซึ่งลุงทั้งหลาย
|-
| กสฺสก + '''เ-'''<br/>(kassaka + -e) || → || style="background: #FFFF99" | '''กสฺสเก'''<br/>(kassake) || ซึ่งเหล่าชาวนา
|}
นอกจาก
{|class="wikitable" style="text-align: center;"
▲นอกจากการผันรูปแบบนี้จะทำให้คำนามทำหน้าที่เป็นกรรมตรงแล้ว ยังสามารถทำหน้าที่เป็น<u>จุดหมายปลายทางของการเดินทางหรือการเคลื่อนที่</u>ได้อีกด้วย เช่น
|-
| คาม + '''-ํ''' || → || style="background: #FFFF99" | '''คามํ''' || สู่หมู่บ้าน, ยังหมู่บ้าน
|-
| ปพฺพต + '''-ํ''' || → || style="background: #FFFF99" | '''ปพฺพตํ''' || สู่ภูเขา, ยังภูเขา
|-
| คาม + '''เ-''' || → || style="background: #FFFF99" | '''คาเม''' || สู่หมู่บ้านทั้งหลาย
|}
ซึ่งคำนามดังกล่าวยังคงทำหน้าที่เป็นกรรมได้อยู่เอง การจะแปล “คามํ” ว่าสู่หมู่บ้าน หรือซึ่งหมู่บ้าน ขึ้นอยู่กับบริบทของประโยคนั้น ๆ
== รูปแบบประโยค ==
| |||